“Familie en vrienden kunnen zich soms zo machteloos voelen om rouwende ouders goed te steunen, ook omdat zij zelf veel verdriet hebben. Ouders hebben echter niet altijd behoefte dat mensen om hen heen veel dingen zeggen. Steun uit eigen omgeving moet er in eerste instantie op gericht zijn de ouders kansen te bieden om over het verlies en hun verdriet te praten. ‘Ik durf niet naar de ouders toe te gaan want ik weet niet wat ik moet zeggen,’ is niet de goede attitude. Wel: ‘Wat zouden die mensen aan mij willen zeggen over hun verdriet?’ Het belangrijkste is: goed en vooral actief luisteren. Ook momenten van stilte kunnen troostend werken.”
(uit: ‘Stille baby’s’)
Voor mij persoonlijk klopt bovenstaand tekstje helemaal. Ik heb heel veel nood om te praten over wat er gebeurd is, over Nolan, over het effect van hem moeten missen op onze toekomst…
“Ouders vinden een spontane en eerlijke opmerking als: ‘Ik weet niet wat ik moet zeggen, ik vind het zo erg’ meer steungevend dan goedbedoelde opmerkingen als: “Jullie zijn nog jong, het is misschien maar beter zo…”.
(uit: ‘Stille baby’s’)
We hebben ontdekt dat mensen in onze omgeving vaak het gevoel hebben dat ze vanalles moeten zeggen, dat ze ons ‘er bovenop’ willen helpen, dat ze ons adviezen moeten geven. Het komt soms vreemd over als mensen in onze omgeving die geen kindje verloren ons vertellen wat normaal is en wat niet, hoe we het best met het verdriet omgaan… We hebben soms weinig aan de boodschap dat het verdriet wel zal weggaan, dat we nog jong zijn, dat we vooruit moeten kijken… Het verdriet kruipt overal en onze gedachten hebben hier jammer genoeg soms weinig vat op.
We kregen van veel mensen de boodschap dat we altijd welkom zijn en dat we hen altijd mogen bellen als er iets is. Dat is heel lief, maar we hebben gemerkt dat we dit niet doen en niet zullen doen. We willen immers niet binnenvallen in jouw leven, we willen ons niet opdringen en je overvallen met ons verdriet. We appreciëren het heel erg als mensen in onze omgeving ‘concrete voorstellen’ doen (bijvoorbeeld om op een bepaalde dag langs te komen of af te spreken).
Een heel aantal mensen uit onze omgeving waren zwanger op het moment dat Nolan overleden is. Dat is ontzettend confronterend. Deze kindjes zullen ons immers altijd blijven tonen hoe ons leven met Nolan had kunnen zijn. Het leven gaat echter gewoon door, mensen uit onze omgeving worden zwanger, dus hou ons alsjeblieft ook op de hoogte van geboortes en zwangerschappen (hoe moeilijk dit voor ons ook is). We worden ‘het liefst’ op de hoogte gebracht via een persoonlijk sms’je, kaartje of mailtje, liever niet ‘live’, telefonisch of met een vrolijk gedichtje. Je mag ons een geboortekaartje sturen.
We zijn na al die jaren getraind om in gesprekken signalen te ontdekken waaruit blijkt dat een kinderwens actief aanwezig is. Om die manier proberen we onszelf mentaal al wat voor te bereiden op het nieuws. Leid ons alsjeblief niet om de tuin. Zeg niet dat jullie er absoluut niet mee bezig zijn om dan enkele maanden later jullie zwangerschap aan te kondigen. Heb alsjeblief ook begrip voor het feit dat zwangere vrouwen in onze omgeving heel confronterend zijn en dat een babybezoek momenteel niet haalbaar is voor ons.
Heb geen schrik om de naam ‘Nolan’ uit te spreken. Je doet ons geen groter ‘plezier’ dan zijn naam te noemen, een bewijs dat hij er is, dat hij bestaan heeft. We vinden het fijn om over hem te spreken, over hoe mooi hij was, over zijn grafje, over zijn website, over zijn reizen … Het doet ons deugd om Nolans kaartje nog bij andere mensen te ‘spotten’ en om te zien dat Nolan ook bij andere mensen een plaatsje heeft.
Als je twijfelt over wel/niet iets vragen, wel/niet iets benoemen, wel/niet over een bepaald onderwerp beginnen, dan mag je dit altijd zo proberen te verwoorden. Het feit dat je hier al over nadenkt en met ons wil rekening houden, is al zo ontzettend lief. Vraag het en wij zullen proberen te antwoorden op je vraag of proberen toelichting te geven.
We bedenken ons ten slotte vaak hoe moeilijk het voor jullie moet zijn om met ons om te gaan. We weten zelf vaak niet waar we nood aan hebben, dus laat staan dat jullie het weten.
We proberen deze pagina af en toe up te daten als we merken dat er situaties zijn waarbij mensen uit onze omgeving niet goed weten wat te doen. De periode van Kerstmis en Nieuwjaar is moeilijk voor iedereen die iemand dierbaar moet missen. We voelen ons in ons verdriet erkend als mensen in onze omgeving dit verdriet durven te benoemen (“Het zal nu geen gemakkelijke periode zijn voor jullie, hoe zijn de voorbije dagen geweest?”). We hebben het moeilijk met kerst- en nieuwjaarskaarten waarin geen aandacht wordt geschonken aan ons verdriet (bv. “We wensen je opnieuw een goed nieuw jaar”). Het doet deugd als we als gezin vermeld worden op de enveloppe (Dimi, Sanne en Nolan*), als er op het kaartje of in de wens verwezen wordt naar onze liefste schat.
Deze pagina is een poging om toe te lichten hoe wij omgaan met het verdriet en wat wij waarderen in onze omgeving. Elke situatie en elk koppel is echter verschillend, elke persoon gaat hier anders mee om (dat merken wij in onze relatie ook), dus er zijn geen kant- en klare adviezen te geven. In het boek ‘Stille baby’s‘ wordt door de schrijfster een poging gedaan in hoofdstuk 11: ‘Hulp voor de ouders, adviezen aan hun omgeving’. Bovenstaande fragmenten komen uit dit hoofdstuk.